OCOP - Chương Trình Mỗi Xã Một Sản Phẩm

Mục lục

Đôi nét về OCOP

OCOP (One Commune One Product) – Chương trình Mỗi xã một sản phẩm là một sáng kiến phát triển kinh tế địa phương của Việt Nam. Được triển khai từ năm 2018 theo Quyết định 490/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, OCOP đã trở thành "cánh cửa vàng" giúp nâng cao giá trị nông sản, tạo sinh kế bền vững và thúc đẩy du lịch địa phương. Với mục tiêu là khuyến khích phát triển sản phẩm đặc trưng mang tính đặc thù vùng miền, từ đó nâng cao giá trị sản phẩm, tạo việc làm và tăng thu nhập.

Chương trình tập trung phát triển các sản phẩm truyền thống, sản phẩm nông nghiệp sạch, thủ công mỹ nghệ, thực phẩm chế biến và các ngành nghề tiểu thủ công nghiệp có tiềm năng thị trường.

Tiêu chí công nhận và phân hạng sản phẩm OCOP

Sản phẩm OCOP được công nhận và phân hạng dựa trên Bộ tiêu chí đánh giá, bao gồm các yếu tố về sản phẩm, sức mạnh cộng đồng, khả năng tiếp thị và chất lượng sản phẩm.

1. Tiêu chí công nhận OCOP

Sản phẩm được sản xuất tại địa phương: Sản phẩm phải được sản xuất, chế biến, bảo quản và tiêu thụ tại địa phương, phản ánh tính đặc trưng và giá trị vùng miền.
Đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm: Sản phẩm phải đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn chất lượng, an toàn thực phẩm theo quy định của pháp luật, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.
Có giá trị kinh tế cao: Sản phẩm phải có giá trị kinh tế cao, góp phần tăng thu nhập và lợi nhuận cho người sản xuất, hỗ trợ phát triển kinh tế tại địa phương.
Có tính cạnh tranh trên thị trường: Sản phẩm cần có khả năng cạnh tranh mạnh mẽ trên thị trường, không chỉ đáp ứng nhu cầu nội địa mà còn có khả năng xuất khẩu, mở rộng thị trường.
Được sản xuất theo chuỗi liên kết: Sản phẩm phải được sản xuất và tiêu thụ trong một chuỗi liên kết từ đầu vào đến đầu ra, đảm bảo tính bền vững và hiệu quả trong toàn bộ quá trình sản xuất.

2. Phân hạng sản phẩm OCOP

Sản phẩm OCOP 3 sao: Đây là sản phẩm đáp ứng đầy đủ các tiêu chí công nhận sản phẩm OCOP cơ bản, đảm bảo chất lượng và khả năng tiêu thụ tại địa phương.
Sản phẩm OCOP 4 sao: Sản phẩm này không chỉ đáp ứng các tiêu chí của sản phẩm 3 sao mà còn có thêm các yếu tố như:
- Sản phẩm đã xây dựng thương hiệu rõ ràng.
- Có khả năng xuất khẩu, mở rộng thị trường quốc tế.
Sản phẩm OCOP 5 sao: Đây là sản phẩm đạt yêu cầu của sản phẩm OCOP 4 sao và có thêm các tiêu chí nổi bật như:
- Có chỉ dẫn địa lý, chứng nhận xuất xứ rõ ràng.
- Được chứng nhận hữu cơ, đảm bảo chất lượng vượt trội và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.

Lợi ích khi tham gia chương trình OCOP

Hỗ trợ xúc tiến thương mại: Tham gia các hội chợ, triển lãm, kết nối thị trường trong và ngoài nước.
Đảm bảo chất lượng: Sản phẩm OCOP được đánh giá kỹ lưỡng, chuyên nghiệp, đảm bảo chất lượng trước khi tới tay người tiêu dùng nên người dân yên tâm sử dụng.
Giá cả phải chăng: Giá cả phải chăng, tương xứng với chất lượng sản phẩm
Tăng giá trị và khả năng cạnh tranh: Sản phẩm OCOP được thị trường đánh giá cao, nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị.

Thành công của OCOP tại Việt Nam

Quy mô sản phẩm: Tính đến 2025, cả nước có 14.085 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, trong đó 42 sản phẩm đạt 5 sao (ví dụ: nước mắm Lê Gia, gốm Quang Vinh).
Xuất khẩu: 48/79 sản phẩm 5 sao đã có mặt tại thị trường Mỹ, EU, Nhật Bản.
Tăng trưởng kinh tế: OCOP giúp tăng 20-30% thu nhập cho hộ nông dân, tạo việc làm cho 55.6% lao động nông thôn.

Định hướng phát triển trong tương lai

Trong tương lai, Chương trình OCOP sẽ tập trung vào việc hỗ trợ các chủ thể sản xuất, nâng cao chất lượng và năng lực sản xuất, giúp sản phẩm tiếp cận thị trường và gắn kết với chuỗi giá trị. Chương trình cũng sẽ chú trọng phát triển các sản phẩm OCOP đặc sắc, gia tăng giá trị và đảm bảo tính bền vững trong phát triển kinh tế.

Đặc biệt, Chương trình OCOP sẽ ưu tiên phát triển các sản phẩm đặc sản, có giá trị truyền thống của từng vùng miền, nhằm bảo tồn văn hóa và phát huy tiềm năng sáng tạo của người dân nông thôn. Đồng thời, việc kết hợp du lịch cộng đồng với sản phẩm OCOP sẽ mở ra cơ hội phát triển kinh tế bền vững cho các địa phương.

Chương trình cũng sẽ hỗ trợ các sản phẩm OCOP tiếp cận thị trường rộng lớn hơn, không chỉ trong nước mà còn hướng tới các thị trường quốc tế. Việc quảng bá, xúc tiến thương mại sẽ giúp sản phẩm OCOP nâng cao khả năng cạnh tranh và gia tăng giá trị tiêu thụ. Ngoài ra, OCOP sẽ tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và tổ chức quốc tế để tối ưu hóa các nguồn lực và kinh nghiệm phát triển sản phẩm, từ đó đạt được mục tiêu phát triển bền vững.

Kết luận

Thông qua những thông tin trên, chắc hẳn mọi người cũng đã có cái nhìn tổng quan và rõ ràng về OCOP tại Việt Nam. OCOP không chỉ là chương trình kinh tế mà còn là câu chuyện về bản sắc văn hóa và sức mạnh cộng đồng. Từ những sản phẩm thủ công truyền thống đến nông sản hữu cơ, OCOP đang dần biến nông thôn Việt Nam thành "kho báu" tiềm năng. Để duy trì đà phát triển, cần sự chung tay của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân trong việc nâng cao chất lượng, đổi mới sáng tạo và mở rộng thị trường