UNESCO định nghĩa Năng lực số là khả năng truy cập, quản trị, thấu hiểu, kết hợp, giao tiếp, đánh giá và sáng tạo thông tin một cách an toàn và phù hợp thông qua công nghệ số để phục vụ cho thị trường lao động phổ thông, các công việc cao cấp và khởi nghiệp kinh doanh. Nó bao gồm các năng lực thường được biết đến như năng lực sử dụng máy tính, năng lực công nghệ thông tin, năng lực thông tin hay năng lực truyền thông (UNESCO, 2018).
Năng lực số bao gồm những năng lực liên quan đến sử dụng công nghệ để thực hiện nhiệm vụ, giải quyết vấn đề, giao tiếp, quản lý thông tin và nội dung một cách hiệu quả.
Năng lực số bao gồm những năng lực gì?
Mặc dù việc sử dụng các thiết bị điện tử và Internet ngày càng phổ biến, nhưng điều đó không có nghĩa là con người phát triển đầy đủ các năng lực kỹ thuật số. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng phần lớn việc sử dụng máy tính, điện thoại di động và internet chỉ cải thiện kỹ năng kỹ thuật số ở cấp độ hoạt động. Khả năng nhận thức cao hơn đối với việc tìm kiếm và lựa chọn thông tin quan trọng không phải là hệ quả của việc tiêu thụ nhiều hơn. Người dùng chỉ có thể ở cùng một cấp độ và chỉ sử dụng một số ứng dụng cụ thể. Do đó, việc tiêu thụ nhiều công nghệ không thể minh chứng được năng lực kỹ thuật số (Van Deursen, 2010).
Như đã nêu trên, việc thiếu năng lực kỹ thuật số ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh của cuộc sống. Do sự phức tạp của các khái niệm chuyên môn, nên phân loại và đơn giản hóa năng lực kỹ thuật số trong một số lĩnh vực chính là cần thiết. Vậy kết luận, năng lực số bao gồm những năng lực gì?
Dưới đây là mô hình chia năng lực kỹ thuật số thành bốn lĩnh vực chính. Tất nhiên, trên thực tế có sự đan xen giữa các khía cạnh này và một loạt các hoạt động không thể tách rời thành một khu vực duy nhất. Các lĩnh vực chính vẫn còn ở mức độ trừu tượng và khó đo lường. Do đó, trong mỗi khía cạnh đều chia ra thành 4 năng lực số riêng.
1. Khía cạnh thông tin
Ví dụ: Bạn có thể xem xét cẩn thận tính bảo mật, tính khả dụng và tính hợp pháp khi nội dung được lưu trữ; Bạn có thể định dạng và lưu ảnh ở định dạng thích hợp nhất (ví dụ: JPG, PNG hoặc thô),...
Ví dụ: Bạn có thể sắp xếp kết quả tìm kiếm theo ngày tháng, tác giả, đa phương tiện hoặc định dạng tệp bằng cách sử dụng bộ lọc; nhanh chóng xem xét một chủ đề phức tạp, tìm sự kiện, tài liệu học tập bằng cách sử dụng các công cụ tìm kiếm,...
Ví dụ: Bạn luôn xem xét tác giả và độ tin cậy của trang web và mức độ cũ của thông tin,...
Ví dụ: Bạn có thể tìm kiếm một giải pháp tự phục vụ trực tuyến (ví dụ như đặt lịch hẹn hoặc mua vé) trước khi bạn gọi điện hoặc hỏi trực tiếp,...
2. Khía cạnh liên lạcVí dụ: Bạn thường bình luận về các bài báo, viết trên blog, chia sẻ bài đăng trên mạng xã hội hoặc tham gia tích cực vào một mạng lưới chuyên nghiệp.,...
Ví dụ: Bạn có thể có khả năng bày tỏ ý kiến hoặc cảm xúc với người nhận bằng cách sử dụng một giọng điệu nhất định khi viết văn bản,...
Ví dụ: Bạn có cái nhìn sâu sắc cảm thông về cảm xúc, suy nghĩ và thái độ của người khác (ngay cả khi tôi chưa bao giờ gặp mặt trực tiếp); Bạn giỏi trong việc điều chỉnh ngôn ngữ, tiếng lóng, loại hình ảnh, màu sắc hoặc đa phương tiện cho người nhận.,...
Ví dụ: Bạn hiểu những điểm mạnh và điểm yếu khác nhau của công nghệ truyền thông như điện thoại, email, trò chuyện, SMS,...
3. Khía cạnh sản xuấtVí dụ: Bạn có thể có thể chỉnh sửa ảnh, video, văn bản hoặc âm thanh trong các chương trình như Photoshop, Final Cut hoặc Word,...
Ví dụ: Bạn có thể nhanh chóng học cách sử dụng các thiết bị kỹ thuật số, dịch vụ trực tuyến hoặc phần mềm mới,...
Ví dụ: Bạn biết cách sử dụng các cơ sở dữ liệu như Excel, MySQL, Microsoft Access hoặc Oracle để lưu trữ dữ liệu khi thích hợp.,...
Ví dụ: Bạn hiểu kết nối giữa các yếu tố như CPU, RAM, bo mạch chủ, cáp (ví dụ: HDMI) và bộ định tuyến mạng.,...
4. Khía cạnh an toànVí dụ: Bạn cảm thấy chắc chắn về điều gì là hợp pháp và bất hợp pháp khi viết hoặc chia sẻ về người khác,...
Ví dụ: Bạn xem xét điều gì có thể xảy ra với bạn nếu bạn chia sẻ thông tin cá nhân trên web,...
Ví dụ: Bạn có thói quen là tạo mật khẩu bằng các ký hiệu, số, chữ hoa và không sử dụng tên gia đình hoặc thú cưng.,...
Ví dụ: Bạn có kiến thức về tư thế lành mạnh nhất, chiều cao màn hình, vị trí để chân và các công cụ làm việc thuận tiện nhất,...
Trong từng khía cạnh khác nhau, năng lực số lại được phân loại thành những dạng năng lực khác nhau. Với những khía cạnh trên bạn đã trang bị đủ cho mình những năng lực số cần có để hội nhập trong kỷ nguyên chuyển đổi số đang bùng nổ mạnh mẽ hiện hay chưa?
Net🆔.vn
TMĐT
ERP
